Noong unang panahon ng mga Amerikano,may isang malawak na lupain na may sukat lamang na 711.61 na ektrya sa ibabang kanluran ng Bayan ng Taysan. Ang lupaing ito ay nahati sa dalawa, ang Barangay Pag-as at Barangay Panghayaan.

Amng pangalan ng Panghayaan ay halaw sa kasaysayan ng isang mayaman at makapangyarihang pinuno na nagngangalang Esteban Viril, kilala siya sa katapangan sa pakikipaglaban at pambihirang kakayahang lumutas ng mga suliranin sa kanyang nasasakupan.Siya ay binansagang PANGHA na ang katuturan ay pangunahin sa anumang larangan.